BAŞLIKSIZ BİR YAZI

Sözlü anlatımları dinler iken, zaman içerisinde, anlatan – aktaran kişilerin sosyal konumları ve bilgi birikimleri, değişen güncel bilgileri, kelime dağarcıklarının da dikkate alınması gerektiği söylenilir. Elbette biz buna, geçen zaman sürecinde, yeni konumda anlayış değişimlerini de eklemeliyiz.

Yakın geçmişte, Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin çoğunluğu, yaklaşık 400 yıl, Osmanlı hükümeti denetiminde ve yönetiminde idiler. Bu son süreçte, bazı Vakıf Sistemleri ve sosyal – toplumsal dayanışma modellerinden bahsedilen bir anlatı dinlemiştim. Yerel halk tarafından çok iyi anlaşılan bu modeller, o bölgede olan Rusların katılımları ile de, çok iyi çalışmaya başlar.  Sistemler, İmparatorluğun diğer bölgelerinden çok daha iyi işlemektedir.

…… 

Türkler de kadın anlayışını, çocukluk dönemimde eserlerinin çoğunu severek okuduğum, aile geçmişinin Müslüman Ermeni olduğunu yeni öğrendiğim, Yazar Aziz Nesin, direk değil ama endirekt olarak şöyle özetler: ‘Sadece -elini tuttuğu kadının- kızın- bile, tüm geleceğinden kendisini sorumlu hisseder.’

Bu anlayıştaki, Karadeniz Bölgesindeki Türk Beylerine, Kafkasya kökenli kızlar hediye edilir.  Onları da, bu beyler, bir süre sonra, boşluğa bırakamazlar. Karadeniz sahillerinde, bazı şehirlerde, o kızların ailelerinin de gelip yerleşmelerine izin verirler.  Bunu, sonucu düşünülmeden – sonucu görülmeden yapılan büyük hata olarak anlatırlardı.

Kendi bölgelerinde ya da başka bölgelerde olmayan –değer verme-  eşit olma – eşit kabul edilme – sonrası, bir – kaç aileye verilen imkân genişler. Yeni aileler gelirler. İşte, Karadeniz bölgesinde, sistemin bozulmasını sağlayan hata bu idi. Bunlar dışında o bölge halkları, o bölgede yaşayan yerel halk, o sistemlerin açıklarını hiç bulamadılar! -J) 300 – 350 yıl çok iyi işleyen çok iyi sistemler,  Kafkasya’dan gelen o insanlar, o sistem içine girince, birden bozulduğunu anlatırlardı. !!!????

Belki de, Avrupa’daki bazı merkezler de, Karadeniz sahilindeki bazı bölgelerden, ilk kez onlar sayesinde bilgi toplayıp, !… ya da, öyle bir şey olmadan, , bazı yeni haklara – imkanlara sahip olunca ‘birden -her şeye sahip olma- hepsine sahip olma - anlayışı ile, o sistemleri de bozmuş olabilirler mi?..  O tarihten sonra da, Osmanlı İmparatorluğundan, o ülkeler – bölgeler ayrıldılar.

……..

Eski anlatıların bir kısmını, yeni bilgiler ile, yeniden değerlendirmeye alınca, -yaşam tarzı- gelenek farkları çok ayrı olan insanlar, bir yeni bölgeye girince, -onlar gibi olma rolü- yapsalar bile, açtıkları yaraları, içine girdikleri toplumların kapatmaları çok güç oluyor!

Bir de buna, bir-kaç nesil sonra, özellikle -kapalı etnik kimliği- ilave edince, koskoca imparatorluğu batırılabiliyorlar. 

………

Hâlbuki o imparatorlukta, çok geniş bir alanda, çok farklı etnik gruplardan olan insanlar, çok farklı inanç sistemlerinden insanlar, farklı yaşam tarzında olanlar, kendi mahallelerinde, kendi bölgelerinde, bağımsız - özgür ama ortak yaşam alanlarında, toplumun temel – ortak yaşama kurallarına, gönüllü olarak uyan insanlar idiler.  Birbirlerini sever sayarlardı. Birbirlerine güvenirlerdi.

Bir kapalı etnik kimlik, nelere mal olmuş?

Bazı yakın tanıdıklarımın, bazı olaylarını – konularını, onların sonuçları ile değerlendirince, öyle acılara da neden olmuşlar ki!  Kendi vatanlarında, kendi evlerinde, kendi işyerlerinde, kendi okullarında ….  ….   ….

…… 

Başka açılardan düşünüyorum.

Açık etnik kimlik olsa, çok dal ve konuda var olan sorunların % 90 ‘ı oluşmazdı. Evet, bu oran doğrudur.  Bazı riskler olmazdı – oluşmazdı. 

Onları da, kapalı etnik kimlikte olmaya zorlayanlar, bunun hesabını yapmalı idiler. Bundan sonrası için, dileğimiz – bu sorunlar olmasın!

Bizler ile hiç ilgileri yok. Cumhuriyet ilanından sonra, 1923 ten sonra, gelenlerin sayıları, -bir kısmının - görevleri ve konumları da bu acıları – sıkıntıları artıran bir başka önemli etken.

……

Etnik kimlik açık olunca, -kendi etnik kimliğinin- insan karakteri ve yaşam tarzını oluşturmak, başkalarını gibi gözüküp, rol yapıp, onu taklit etmekten daha kolaydır. Kendi etnik kimliğinin sorumluluğunu taşımak, daha kolay ve daha iyi olandır. O etnik kimlikte, dıştan görülen -ortak yaşama bilinci- eksikleri de, böylece giderilmiş olur.

İçinde yaşadığınız toplumun çok yönlü güvenliği için de, bu zorunludur.

Arkadaşlıkta, dostlukta, komşulukta, evlilikte, siyasette, yönetimde, vb.

…….

Bir diğer önemli konu:

Çin ‘de başlatılan, yazılı eserlerdeki yazar ve araştırmacıların, şairlerin, ülkesi altına, etnik kimliğini – bölgesini yazma zorunluluğu, yeni baskısı yapılan eski eserlerde, çeviri kitaplarda kullanılması da, yaygınlaştırılmalıdır. Hatta mesleki, yazılı eserlerde de… Bu uygulama, YAKIN ASYA TOPLUMLARINDA, ilk karşılaşma e ilk tanışmada, bir kültürel gelenekmiş. 

………………………

30.08.2017 03:53

-------------------------------  

YAKIN ASYA’DA, KASABA ve KÜÇÜK ŞEHİRLERDE,

-yeni dönem- TÜRK EVLERİ modelleri hk. Bir hatırlatma.

Türkmenistan’da, -sanıyorum- Kayseri Esenyurt Modeli evlerin, uygulama plan ve projeleri vardır. (şimdi,  o bölge, şehir içinde kalınca, eski evler yıkılıp, bahçeyi de içine alan apartmanlar yapıldı!  Yeni yapılardan çoğu, çok pişman.) Türkmenistan da yok ise, Moskova, Mimar Mühendisler odasında da olabilir.  Kayseri Mimarlar odasından da istenebilir.

Bölge ve konuma uygun olarak, evin önü – arkası ya da yan tarafında, küçük bir meyve ağaçlarının gölgesinden etkilenmeyen sebze – meyve bahçesi. Dışarıdan işçi almadan, o evde oturacakların –hanım, çocuk- ve babanın iş dışı saatlerde, bakım yapabileceği büyüklükte, evin ihtiyaçlarını karşılayacak, küçük bir bahçe.

Ev planı.

Ortalama 150 m2. 4 oda, ( Anne – baba yatak odası, Erkek – kız çocuklarının küçük odaları, gündelik oturma, yatılı misafir gelince, misafir yatak odası. (Genellikle, mutfağa bitişik, salona ara duvarı olan, holdeki – lavabo,  tuvaleti, diğer bölümde bağımsız. ) ve  Salon.

Önce bir bodrum kat yapıyorsunuz. Pencereleri seviyesinden aşağısı –bahçe seviyesi altında. Toprağa gömülü. Bağımsız giriş kapısı var.

Burayı yaptırırken değil, siz yaparken, devletten alınacak destek:

O bölgenin genel planını çıkarıp, ihtiyacı olanlara - isteyenlere, parselli olarak, bu arsaları veriyor. Alt yapı ve kanalizasyonunu yapıyor. Genel planı- projeyi veriyor.

Ve sizlere, demir - çimento – kum, daha sonra da, en ekonomik, tuvalet – lavabo, mutfak malzemesi. Elektrik tesisat malzemesi. Boya.

(Gelecekte, - Halk İşletmeciliği ile bağlantılı - Arazi Ofisi, Türkiye’de kurulduktan sonra,  uygun olan yerlerde, evi olmayanlara – mülkiyeti kendilerine ait olacak şekilde, benzeri uygulamalar yapılacaktır.) 

İşçilik bedelini ucuza getirmek için, başka birisinin evi yapılırken, siz ya da oğlunuz, o inşaatta çalışıyor.  Sizin inşaat başlayınca, size yardıma geliyorlar.

Bazen, bodrum katta bir iç oda iptal edilip, dış duvardan, giriş kapısı yapılıyor. Orası – bahçe malzemeleri, alet-edevat, kışlık odun – kömür, yakacak odası olarak yapılıyor - kullanılıyor. 

Yine, hükümet size, bir inşaat teknikeri, denetleme elemanı veriyor. Günün değişik saatlerinde gelip, demir, kiriş bağlama yerleri, beton kontrol gibi işlemleri denetliyor ve fikir veriyor. Yardımcı oluyor. İmkân olur ise, her inşaata sürekli bir kişi de verilebilir.

Bodrum kat yapılıyor. İçine oturuyorsunuz. Bu size yeterli ise, o bodrumda üç-beş yıl oturuyorsunuz.

….. 

Çocuklar büyüyorlar. “Orta – giriş katı yaptıralım.” Diye size ısrar ediyorlar.

Elinizdeki projeye uygun, yandan, üç-beş ya da yedi merdiven çıkışı ile, giriş kapısına ulaşılan, orta katı yapıyorsunuz. Yine, malzemeler ve inşaat beton –demir kontrol, devlet, hükümet yardımı.  İşçilik sizden.

Artık, yerden yüksek balkonlu evinize çıktınız.

Bodrum katı, ister oğlunuz kullansın. İster se, bir yakınınıza veriniz. Bekâr bir kız öğretmene, memura da verebilirsiniz. Yeni evlilere de kiraya verebilirsiniz. Yalnız, bahçede çalışacaklar. Sebze – meyve yetiştirme ve bakımına yardımcı olabilecek yakınlıktakilere. Ya da, gelen misafirleriniz, akşam sizin katta yemek ve sohbetten sonra, ayrı dış kapıdan girerek, bağımsız ev de kalırlar. Onlar da, siz de rahat edersiniz.  Misafirleriniz, kendi evlerine inerler.

Aradan yıllar geçti ve oğlunuz büyüdü. Evlenecek.

Aynı model ve sistem ile, elinizdeki eski plan-proje ile, başka bir merdivenli çıkıştan, üçüncü – son katı yapıyorsunuz. Çatı üstüne kiremit kaplanacak. Kiremit altına da, küçük pencereli bir küçük oda koyabilirsiniz.

Bodrumda, damadınız – kızınız.  Üst katta, oğlunuz – gelininiz oturur.

Burası sizin tapulu malınız.

İnşaat teknikeri kontrollü, Eviniz sağlam yapıldı.  Gelecek dönemlerde, torunlarınızın çocukları bile oturur. Canları ister ise, ekonomik güçleri yeter ise, ucuz lavaboyu yenilerler. Duş banyosuna küvet korlar. Yeniden boyatırlar vb.

……….

Bahçe küçük ama temel sebze ihtiyacınız oradan karşılanır. Hanım – çocuk, iş saati dışında, hafta sonu birlikte çalışırsınız. Daha başlangıçta, MEYVE AĞACI diker iken, güneşin doğuş – batış yeri, ağacın büyüme - sebze karıklarına gölge düşme, komşu ile ortak duvarda,  onların bahçe – sebze karıkları hesabını iyi yapınız.

…………………… 

30.08.2017 06:00
.....

İhtiyaç nedeni ile, farklı bir model.

Ekstra EK: Kırsal kesimlerde, Kuzey Afganistan, Moğolistan gibi yerlerde, bu bahçeli evlere, ahır ve samanlık ilavesi.

Kırsal kesimlerde, kasabalarda bile, bazılarının, evlerinin hemen yanında, üç-beş inek, 8-10 koyun için, ahır ihtiyaçları vardır. Böylece, süt – peynir, et ihtiyaçlarını oradan karşılayan, bir geçim modeli.

Her gün sabah, bu hayvanları toplanma yerine götürürler. Çoban bunları, gün boyu, koyunları daha uzun süre açık alanlarda, gezdirir – hava aldırır,  yayar, akşam da,  kasabaya gelince, bu hayvanlar, dağılma yerinden, kendi içgüdüleri ile, kendi evlerine gelirler.  

Bu tür bir seçeneğe ihtiyacı olanlar, biraz daha büyük bahçede, bahçenin bir köşesine, evi yaparlar. Diğer köşesine, küçük bir ahır-samanlık.

Ahırdan çıkış, yola – caddeye olur. Bahçeden de, ahıra giriş kapısı. 

Böyle olunca, sadece iki bahçeli ev yan yana, onların arasında bir sokak, geçiş yeri –yolu olması gerekir.  Kendi başlarına gelen hayvanların evleri karıştırmaması için de, bazı küçük özel işaretler!

………………..

BAZI BÖLGELERDE, BUNA İZİN VERİLMEZ, böyle bir –yeni- düzenleme yapılmaz ise, bu yeni sisteme geçiş zor olur. Bu modeli isteyenler, bir bölgede toplanabilirler.  O evlerin modelleri de böyle olur. DİĞER EVLERİN ARASINDA, BU OLMAZ!

…………………………
Bunlar, hayvan besicileri değildirler. Temel, kendi ihtiyaçları için, bir-kaç hayvan.
HAYvan   GÜBRELERİ NEDENİ İLE, diğer evlerin arasında, bu ahırlar olmaz. Bununla birlikte, aynı tür ihtiyacı olanlar için, bir bölgede, bu tür, bu model evler. Bunların bir kısmı,  ahır-samanlıksız evlerde oturmayı - ihtiyaç, alışkanlıkları nedeni ile de istemezler. 

......

Sanıyorum bu ihtiyaç MOLDOVA da da olabilir.  Küçük şehirlerde bile, aile geçmiş alışkanlıkları.  Hem de, taze süt satarak geçinebilirler. Bir bölgede olunca, sıhhi – devlet kontrolü de mümkün olur.  Başka şehirlerde de… 

........

30.08.2017 14:02
................
Yan sutun anonsu

Ahır- Samanlık ilavesi.

Aklıma sonradan geldi.

Yan sutun - son yazı altına bir ilave yaptım.

Bazı bölgelerde, bu çok gereklidir.

----------------------

RUS KIZINDAN BİR ÖNERİ…

“Bodrum kat” alt yapı ve kanalizasyon seviyesi, aynen sizin önerdiğiniz gibi yapılsın. Kısaca, BODRUM KAT, Beton kirişler ve sütun araları boş bırakılsın. Ben evleneceğim zaman, nişanlımın babasının böyle bir evi yok ise, ya da çok kardeşli ise, nişanlım ile birlikte, bodrum duvarlarını yaparız. Bodrum, gelecekte bizim evimiz olur.

Ara duvarları yapılmamış, bodrum katı sütunları üstüne, siz, ORTA KATI YAPINIZ.  Ben ortaokulu bitirdim. Liseye yeni başlayacağım. Orta kat yapılır iken, inşaatta ben de çalışırım.

Ağabeyim üniversitede okuyor. O da para kazanıp, evlenirken de, üst katı yapar.  Şimdilik, bodrum kattaki boşlukta, hem araba garajı ve hem de, çok başka amaçlı ihtiyaçlar için kullanılır. Hatta ben liseyi bitirince, banyo – mutfak, bir odasının duvarlarını, kendimde yaparım. Benim evim olur.

Kısaca, o model evler ve yapım sistemi, Karadeniz Üçlüsü ülkeler için olur ise, üç beş model farklı seçenek plan – projesini de, devletlerimiz, mimarlarımıza yaptırıp, bölgelere göre, yeni düzenlemeler yapabilirler. BİZLERİN DE, YENİ DÖNEME UYGUN, GERÇEK, KALICI, EVLERİMİZ OLUR.  Bu evlerden, çok iyi politikacılar, subaylar, halk işletmeciliği- iş ortakları, akademisyenler, eş olacak kızlar çıkar.”

……

31.08.2017 14:09

 Bir Türkmen de, şöyle diyor:  üst kat, iki daire olsun!

Orta kat, anne ve babanın. Misafir kabul edilecek salon, yemek masası – mutfak, büyük olsun. Her akşam, o evin kızı ve gelinler, akşam yemeklerini ortak hazırlasınlar.  Yemekler, birlikte yenilsin.

Üst kat, tek merdiven ile çıkınlan, balkondan girişli, iki daire olsun.

İki kardeş, ya da çocuklar, bazen balkonda otururlar.  Birlikte, akşam yemeği.

Genel genişlik, belki 160 m2. olursa, tek daire, 80 m2.

Bir, yatak odası. İki, kız-erkek, çocuk odası. Hem salon, hem de gündelik oda olarak kullanılacak oturma odası. Dört – yedi seyyar sandalyeli, küçük mutfakta yemek masası. Toplam, yine 4 oda.  

Anne – babanın evi, orta kat, ortak kullanılacak.  

Kayınpeder – kayınvalide gibi çok yakınlar dışındaki konuklar, oturmaya gelenler, orta katta oturacaklar. Gerektiği an, orada yatacaklar.

İş’e gitmeyen hanım ya da babaanne, evde kalan çocuklara bakacaklar.

Bodrum da, aynı şekilde, 80 m2 si, 4 oda – banyo – mutfak.

Kalan 80 m2. 2-3 araba oto garajı ve bir malzeme – odun kömür odası.

Böylece, toplam 4 daire.

…. 

1.09.2017 10:28

YAPIMCI: O bölgede, inşaat işinden anlayanlar ya da bu alanda çalışmak isteyenler, toplansınlar. İşi bilmeyenlere kurs verilsin.

Bu amaçlı, -geçici - Halk İşletmeciliği Grubu oluşturulsun. O grup, bu işi  –hükümetten, belediyeden- kabala (*) alsın. En ekonomik şekilde kullanılacak malzeme ve yapım anında, yapı denetimi,  hükümetten.

Böylece, Karadeniz Üçlüsü ülkelerde, her bölgede, geleceğe yönelik, inşaat elemanları alt yapısını oluşturmaya da başlanılmış olur.  İyi olanlar, gelecekte, başka yerlere, iş ortağı olarak davet edilirler.

Evet, bodrum, yarım yapılabilir. Orta kat yapılır. Üst kat ve çatı, geleceğe bırakılabilir.

…………………………….

Not : Bu notlarda unutulan, MARANGÖZ İŞLERİ!....

Belki, Sabit Mobilya, dolaplar, kapı ve pencereler.  

bununda, başlangıçta, mimari projede dikkate alınması gerekir.

------
(*) Kabala, başlangıçta işin tümü ya da bazı bölümleri için, toplu fiyat. İşçilik. Ya da m2. hesabı yapım- işçilik.
------

GENEL TAVSİYE:

Sadece bu durumlarda değil, evinizi boyatırken bile, MALZEMEYİ siz alınız. 
.....

SABİT MOBİLYA STANDART’I için, ev modellerinin, m2 si.

Sabit Mobilya’nın, Halk İşletmeciliğinde, önemli bir yeri olacaktır. Mimarların verecekleri, diyelim 5 çeşit ölçü. KARADENİZ ÜÇLÜSÜ – Geniş Aile Ev Modellerinde, bu ölçünün standartlaşması iyi olur.

(150 – 75 m2 olması! Daha iyi olabilir mi? Orta kat: 150, diğerleri 75 m2. ) (Sonradan ilave, İTİRAZ VAR! Tamam. Tamam. O seçenekte, 5 m2 çok önemli imiş. Küçük dairelerde, standart 80 m2olsun.)

ABD Standart ölçülerine geçişte, Rusya – ABD arasında, bu bölge için, önce ikili olarak konuşmaları.

Rusya’yı tam bilmiyorum. ABD de; Gömlek, takım elbise, giysi numaralarında, (kol – bacak uzunlukları, bel genişliğinde, 3-5 çeşidi vardır.) Ayakkabı ölçülerinde, farklar vardır. Avrupa ölçüleri de, gerçekçi ve düzgün değildir. Ayrıca, örneğin inch – cm, fahrenhayt – celcius, mil – km. Bunlarda –Karadeniz üçlüsünde, ana karar verici, Rusya olacaktır. Sabit mobilyadaki ölçülerde de öyle… Bu konuların detaylarını ben bilmiyorum. İKİLİ GÖRÜŞME –ön hazırlık- YAPILMASI GEREKİYOR.

Avrupa Birliği, (AB) ülkelerinin - sisteminin, bu bölge ülkelerinde gözü var!
Açıktan, farklı bir işgal yöntemi uyguluyorlar. PAZAR KONUSU, (Gümrük Birliği) ‘KARADENİZ ÜÇLÜSÜ + ABD’ Kuruluşundan sonra, gelecekte, yine ABD – Rusya’nın, Avrupa ile masaya oturacağı –önemli- bir konudur.
………….
TEMBELLİK ve HAZIRA KONMAKTAN KURTULALIM!
Rusya dâhil, bu bölge ülkeleri, hazır Avrupa Standart Yönergelerini, -ne olduğunu bilmeden – belki, tam çevirisini de yapmadan, anlamadan - kabul ediyorlardı.

RUSLARIN, TÜRKLERİN, ÜRETEN AMERİKALILARIN, temel alışkanlıklarına yeniden dönelim. Somut uygulamalar anında çıkarılan, iş yaparken oluşturulan, somut gerçekçi yönergeler. STANDART OLUŞTURMA da, bazı ölçü birimlerimiz, genel uygulama alışkanlığı, Avrupa ile aynı olsa bile, metin ve tanımlar; Karadeniz üçlüsüne ait olmalıdır. C.T.
……………….
1.09.2017 16:34

------------------

75 ya da 80 m2 mi? – Elektrik volt – amper konusu!

Karadeniz Üçlüsü, Büyük Aile - Ev Modellerinde, küçük dairelerin 75 değil, 80 m2olmasının, çok konuda iyi olacağı söyleniliyor. Öyle uygun ise, 80 m2 ‘ye uygun standartlar olsun.

New York’tan alınan bir TV, Türkiye’de çalışmıyor. Pal, Secam Ntsc konusu. Uyandırma için alınan, masa üstü radyo’nun priz fişini uygun yapsanız bile, amper farkı nedeni ile, saat geri kalıyor. Bu sorunu yaşadım. Elektronik aksamlar, tamamen yanlış çalışıyor. 110 – 220 volt sorunu, özel anahtarı ile değiştirince de –bilinmeyen- sorun var mıdır? Bilmiyorum. (Voltaj değiştirici, anahtar standart’ı.)

Türk - Amerikan - Rus, HALK İŞLETMECİLİĞİ – İş Ortaklığında, Türkiye Elektrik hatlarının, sürekli bakım ve yenilenmesinde, -belki- Amperin, galiba 60 tan – 75 ‘e çıkarılması gerekiyor. (Ya da, 45’ten 60 ‘a mı?) Çünkü, iş – makine aletleri ona uygun yapılmamış ise, kullanılır iken sorun oluyor.

Bunlara benzer, - daha bizlerin bilemedikleri - , ORTAK KULLANIM, uyum konularının, - şimdiden – konu başlıklarının not alınmasından bahsetmeye çalışıyorum.

Çok eski dönemde, bu fark, başka amaçlı var edilmiş ama şimdi o nedenler kayboldu. Gerek kalmadı.

……

1.09.2017 22:11

.